Περισσότερο από δύο αιώνες μετά τον θάνατό του, το όνομά του συνεχίζει να προκαλεί τον ίδιο συνειρμό: ακαταμάχητος, πανούργος, αθεράπευτα γοητευτικός. Ο Τζάκομο Καζανόβα δεν ήταν απλώς ένας άντρας που κατέκτησε καρδιές· ήταν ένας άνθρωπος που κατέκτησε την ιστορία μέσα από τη ζωή του — και κυρίως μέσα από την αφήγηση της.
Γεννημένος το 1725 στη Βενετία, σε μια πόλη τότε γεμάτη μυστήριο, μάσκες και μουσική, ο Καζανόβα μεγάλωσε ανάμεσα στη θεατρική λάμψη της Commedia dell’arte και τον κίνδυνο της κοινωνικής κατάρρευσης. Ορφανός από πατέρα, εγκαταλείφθηκε από τη μητέρα του, αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ το πάθος του για τη μάθηση — και τη ζωή.
Σπούδασε νομικά, διάβασε φιλοσοφία, ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, όμως αυτό που τον καθόρισε ήταν η ακόρεστη περιέργεια του: για τις γυναίκες, για την εξουσία, για το τι κρύβεται πίσω από κάθε μάσκα.
© Getty Images / Ideal Image
Ένας εραστής με αιτία
Ο Καζανόβα κατέγραψε στη μνημειώδη “Ιστορία της ζωής μου” (εν μέρει επαληθευόμενη και εν μέρει διαψευδόμενη από τα ιστορικά γεγονότα) πάνω από εκατό ερωτικές περιπέτειες. Όμως δεν επρόκειτο για μια απλή απαρίθμηση κατακτήσεων. Κάθε συνάντηση, κάθε φιλί, κάθε εγκατάλειψη ήταν ένα επεισόδιο βαθύτερης ανθρώπινης σύνδεσης, ένα ψυχολογικό σκιαγράφημα της επιθυμίας.
Οι γυναίκες που αγάπησε δεν ήταν αντικείμενα· ήταν συνομιλήτριες, συνδημιουργοί στιγμών, θησαυροί που άξιζαν την πλήρη προσοχή του. Ο Καζανόβα δεν ήθελε απλώς να τις κερδίσει — ήθελε να τις κατανοήσει.
Φυλάκιση
Ο Καζανόβα δεν ήταν πάντα ελεύθερος. Φυλακίστηκε από την Ιερά Εξέταση και δραπέτευσε θεαματικά, με αποτέλεσμα να γίνει γνωστός σε όλη την Ευρώπη. Περιπλανήθηκε σε Παρίσι, Βιέννη, Λονδίνο, Μόσχα και Κωνσταντινούπολη, πότε ως διπλωμάτης, πότε ως κατάσκοπος, πότε ως αλχημιστής ή μαθηματικός. Πάντα, όμως, ως θεατής και πρωταγωνιστής ενός κόσμου που αλλάζει.
Τα τελευταία χρόνια
Στα γεράματά του, αποσύρθηκε στη Βοημία ως βιβλιοθηκάριος. Ένας άνθρωπος που κάποτε γοήτευε βασιλείς, πριγκίπισσες και ηθοποιούς, πέρασε τις τελευταίες του μέρες σε μοναξιά — αλλά όχι σε σιωπή. Έγραφε. Και μέσα από τις λέξεις του, έφτιαξε το αληθινό του πορτρέτο: ενός ανθρώπου παθιασμένου με την ελευθερία, τη σκέψη και την αλήθεια του έρωτα.
Αξίζει να σημειώσουμε πως ο Καζανόβα δεν ήταν ένας ρηχός γυναικοκατακτητής. Ήταν ένας διανοούμενος, ένας παρατηρητής της ανθρώπινης φύσης, ένας φιλόσοφος του έρωτα. Ίσως το πιο γοητευτικό στοιχείο του να ήταν ακριβώς αυτό: η ικανότητά του να βλέπει τον έρωτα όχι μόνο ως σωματική ένωση, αλλά ως πεδίο γνώσης.
Διαβάστε επίσης: Μαρκήσιος ντε Σαντ: Ο άρχων της διαστροφής
