Στις 25 Μαΐου του 1895, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ένας από τους πιο λαμπρούς και προκλητικούς συγγραφείς της βικτωριανής εποχής, καταδικάστηκε σε δύο χρόνια καταναγκαστικών έργων με την κατηγορία του “σοδομισμού και της απρεπούς συμπεριφοράς με άλλους άνδρες”. Σήμερα, 130 χρόνια μετά, η υπόθεση δεν φαντάζει μόνο ιστορικό γεγονός αλλά και καθρέφτης ενός ολόκληρου πολιτισμικού και ηθικού σύμπαντος – και της βίαιης κατάρρευσής του.
Ο Ουάιλντ, δανδής, εστέτ, πνευματώδης, με έργα όπως Το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ, κλόνισε τις ρίζες της αυστηρής βικτωριανής ηθικής. Η δημόσια εικόνα του, λαμπερή και ασεβής, γοήτευε αλλά και εξόργιζε. Ήταν προορισμένος είτε να αποθεωθεί είτε να θυσιαστεί.
© Corbis Historical / Getty Images / Ideal Image
Η δικαστική του περιπέτεια ξεκίνησε όταν μήνυσε τον Μαρκήσιο του Κουίνσμπερι, πατέρα του εραστή του Άλφρεντ Ντάγκλας, για συκοφαντία. Το σχέδιο στράφηκε εναντίον του. Αντί να τιμωρηθεί ο Μαρκήσιος, η υπόθεση οδήγησε στην ποινική δίωξη του Ουάιλντ. Κατηγορήθηκε για σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες — τότε σοβαρό ποινικό αδίκημα.
Η δίκη του Ουάιλντ ήταν ένα υπερθέαμα. Στα έδρανα των μαρτύρων παρήλασαν υπηρέτες, εραστές, και μάρτυρες με επινοημένες ή υπερβολικές μαρτυρίες. Ο ίδιος, μέχρι τέλους, υπερασπίστηκε την “αγάπη που δεν τολμά να πει το όνομά της”, αναφερόμενος στην πλατωνική αγάπη μεταξύ ανδρών. Αυτή η φράση έγινε ιστορική, αλλά εκείνη τη στιγμή αντηχούσε σαν κραυγή αντίστασης – και καταδίκης.
Η ποινή του ήταν σκληρή: δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα. Η υγεία του κλονίστηκε, η περιουσία του εξανεμίστηκε, η οικογένειά του διαλύθηκε, και η φήμη του καταβαραθρώθηκε. Έγραψε στη φυλακή το συγκλονιστικό Εκ Βαθέων (De Profundis), μια εξομολόγηση, ένα γράμμα, μια ελεγεία.
Αποφυλακίστηκε το 1897. Πέθανε τρία χρόνια αργότερα, εξόριστος και φτωχός στο Παρίσι, με τα τελευταία του λόγια να φανερώνουν ειρωνεία και πόνο: “Εγώ κι αυτή η ταπετσαρία δίνουμε μάχη θανάτου. Κάποιος πρέπει να φύγει.”
Διαβάστε επίσης: Όσκαρ Ουάιλντ: 49 πνευματώδεις ατάκες από τον σπουδαίο Ιρλανδό συγγραφέα
