Πριν από 115 χρόνια έφυγε από τη ζωή ο Σάμιουελ Λάνγκχορν Κλέμενς — περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο Μαρκ Τουέιν. Ένας συγγραφέας, χιουμορίστας, δημοσιογράφος και ανελέητος παρατηρητής της ανθρώπινης φύσης, που κατάφερε να δώσει στις λέξεις μια δύναμη απλή, χιουμοριστική και βαθιά αληθινή.
Συχνά τον θυμόμαστε ως τον “πατέρα του Τομ Σόγερ” ή του Χακλμπέρι Φιν, όμως η κληρονομιά του Τουέιν είναι πολύ πιο μεγάλη. Ήταν ένας από τους πρώτους Αμερικανούς συγγραφείς που κατάφερε να χρησιμοποιήσει την καθημερινή γλώσσα για να αποτυπώσει τις αντιφάσεις, τις αδικίες και τις αλήθειες της κοινωνίας του. Με βλέμμα κοφτερό και χιούμορ καυστικό, μιλούσε για τον ρατσισμό, την πολιτική υποκρισία, τη θρησκεία, αλλά και την ανθρώπινη ανοησία – πάντα με τον πιο ευφυή τρόπο.
© Getty Images / Ideal Image
“Η αλήθεια είναι πιο παράξενη από τη φαντασία” έλεγε ο Τουέιν. Και ήταν αυτός που τόλμησε να την ξεγυμνώσει – όχι με δάχτυλο υψωμένο, αλλά με γέλιο. Το χιούμορ του δεν ήταν ποτέ επιφανειακό. Ήταν εργαλείο αποδόμησης, σάτιρας, ακόμη και διαμαρτυρίας. Μέσα από τις φαινομενικά απλές ιστορίες του, ο Τουέιν προκαλούσε σκέψη και συχνά ενόχληση, γιατί έλεγε τα πράγματα όπως ήταν, με τη δύναμη του παραμυθά που γνώριζε πως η αλήθεια ακούγεται καλύτερα όταν συνοδεύεται από χαμόγελο.
Ο Τουέιν γεννήθηκε το 1835, λίγες εβδομάδες μετά την εμφάνιση του κομήτη Χάλεϋ, και πέθανε το 1910, μία μέρα μετά την επιστροφή του κομήτη στη Γη. Ο ίδιος είχε πει: “Ήρθα με τον Χάλεϋ, και περιμένω να φύγω με αυτόν. Θα απογοητευτώ αν δεν συμβεί”. Η ειρωνεία, η σύμπτωση ή η μυθική δύναμη που τον συνόδευε μέχρι τέλους, είναι απλώς ένα ακόμη κεφάλαιο στο μύθο του.
© Getty Images / Ideal Image
Στον κόσμο της σημερινής υπερπληροφόρησης, της πολιτικής ορθότητας και της παγκόσμιας σύγχυσης, ο Μαρκ Τουέιν παραμένει πιο επίκαιρος από ποτέ. Μας υπενθυμίζει ότι η σάτιρα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη. Ότι το χιούμορ μπορεί να είναι όπλο ενάντια στην εξουσία και την ανοησία. Και ότι η λογοτεχνία, όταν είναι ειλικρινής, μπορεί να μας ελευθερώσει.
Όπως είχε πει και ο ίδιος:
“Αν λες πάντα την αλήθεια, δεν χρειάζεται να θυμάσαι τίποτα.”
Διαβάστε επίσης: Άλμπερτ Αϊνστάιν: Ο άνθρωπος που επανακαθόρισε τη σκέψη μας για το σύμπαν
