Ο Τζόναθαν Φιτζέραλντ είναι ένας άνθρωπος που ξέρει να εκτιμά την ομορφιά του παρελθόντος. Συλλέκτης και λάτρης των vintage ρολογιών, ο Τζόναθαν έχει αφιερώσει χρόνια στο να ανακαλύπτει και να μοιράζεται την ιστορία που κρύβεται πίσω από κάθε μοναδικό κομμάτι της συλλογής του. Μέσα από τη σελίδα του στο Instagram, athens_watch, και τη δραστηριότητά του ως μέλος του Greek Watch Forum, ο ίδιος έχει γίνει μια αναγνωρίσιμη φιγούρα στον κόσμο των συλλεκτών, προσφέροντας γνώση και έμπνευση σε όσους συμμερίζονται το πάθος του.
Αν και κατάγεται από το Λονδίνο, ζει στην Αθήνα από το 2012. Η σχέση του με τα vintage ρολόγια έγινε πιο σοβαρή γύρω στο 2019, όταν αποφάσισε να εμβαθύνει στη μελέτη και τη συλλογή τους. “Κάθε ρολόι είναι σαν μια μικρή μηχανή του χρόνου”, μας εξηγεί, “που κρύβει μέσα του ιστορίες από την εποχή και τον πολιτισμό που το γέννησαν”.
Η αγάπη του για την τέχνη δεν σταματά όμως στα ρολόγια. Μεγαλωμένος σε μια οικογένεια μόδιστρων που σχεδίαζαν κοστούμια για τον κινηματογράφο και το θέατρο, ο Τζόναθαν αντλεί έμπνευση από τη μόδα και τις τέχνες. “Ανατράφηκα ανάμεσα σε υφάσματα, σχεδιαστές και δημιουργίες. Αυτό με βοήθησε να εκτιμήσω την κομψότητα και τη δεξιοτεχνία σε κάθε μορφή τέχνης, είτε πρόκειται για ρούχα είτε για ρολόγια”.
Εκτός από τη μόδα και τα ρολόγια, ένα ακόμη σημαντικό πάθος του είναι οι πολεμικές τέχνες. Με πάνω από 25 χρόνια εμπειρίας ως αθλητής και διαγωνιζόμενος, ο Τζόναθαν τονίζει ότι η πειθαρχία, η αυτοσυγκέντρωση και η υπομονή που απαιτούνται στις πολεμικές τέχνες είναι αρετές που εφαρμόζει και στη συλλεκτική του δραστηριότητα.
Μέσα από αυτή τη συνέντευξη, ο Τζόναθαν Φιτζέραλντ μας ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο των vintage ρολογιών, αλλά και στη ζωή του, που συνδυάζει την παράδοση, την τέχνη και το πάθος για το εξαιρετικό. Ένας συλλέκτης με ευαισθησία, γνώσεις και αγάπη για την ιστορία, που αξίζει να γνωρίσουμε καλύτερα.
Τι ήταν αυτό που σε έκανε να αγαπήσεις τον κόσμο της ωρολογοποιίας;
Αν και πάντα μου αρέσαν τα ρολόγια, το αληθινό μου πάθος και ενασχόληση ξεκίνησε όταν γνώρισα περισσότερα για τα vintage ρολόγια. Αυτό που με έκανε πραγματικά να τα ερωτευτώ, ήταν το γεγονός ότι αυτά τα ρολόγια θα μπορούσαν να είναι 50 ετών ή παραπάνω και ακόμα να λειτουργούν τέλεια. Είναι η απόδειξη της ποιότητάς τους, της δεξιοτεχνίας και του ταλέντου των γονιών μας και των παππούδων μας. Αυτό αποκτά ξεχωριστή σημασία, τη σήμερον ημέραν, στη σύγχρονη κουλτούρα όπου πετάμε τα πάντα με ευκολία , όπου η τεχνολογία και τα αξεσουάρ δεν κατασκευάζονται για να διαρκούν. Η αποκατάσταση, η φροντίδα και η κατοχή κάποιου αντικειμένου από προηγούμενες δεκαετίες, είναι πραγματικά κάτι το οποίο πρέπει να μπει στην ζωή μας, ειδικά λόγω των σημερινών κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων. Επίσης, τέτοια vintage ρολόγια μας διδάσκουν ένα σημαντικό μάθημα. Ότι τα πράγματα μπορούν να κατασκευαστούν για να διαρκέσουν και ότι η επαναχρησιμοποίηση και η διατήρηση τους δεν είναι απλώς δυνατή, μπορεί επίσης να είναι εξαιρετικά ανταποδοτική.
Ποιο ρολόι της συλλογής σου έχει τη μεγαλύτερη συναισθηματική ή οικονομική αξία; Έχεις κάποια ενδιαφέρουσα ή ασυνήθιστη ιστορία από την αναζήτηση ενός ρολογιού;
Επειδή έχω αρκετά μικρό προϋπολογισμό για τα ρολόγια, και επειδή είμαι πιο πολύ συλλέκτης παρά έμπορος, η οικονομική αξία δεν είναι τόσο σημαντική για μένα. Προσωπικά, ποτέ δεν είδα τα ρολόγια ως επένδυση αλλά περισσότερο ως κάτι που μπορεί να εμπλουτίσει τη ζωή μου, να μου φέρει προσωπική χαρά και να με βοηθήσει να δημιουργήσω σχέσεις με άλλους στην κοινότητα. Έχοντας αυτό υπόψη, θα έλεγα ότι είναι η συναισθηματική αξία αυτό που έχει σημασία στην συλλογή μου. Όσον αφορά το ρολόι που έχει την μεγαλύτερη συναισθηματική αξία για μένα, θα έλεγα ότι είναι δύο. Το πρώτο, είναι το Seiko 6139-6002 ‘Pogue’ καθώς είναι όχι μόνο το ρολόι που ξεκίνησε το ταξίδι μου στα vintage ρολόγια, αλλά και τυχαίνει να μοιράζεται τον ίδιο μήνα και έτος παραγωγής (Ιούνιος 1977) με τον γάμο των γονιών μου. Για αυτό ,έχει τεράστια συναισθηματική αξία για μένα και ιδιαίτερα από τότε που πέθανε η μητέρα μου πριν από μερικά χρόνια. Το δεύτερο πιο σημαντικό ρολόι, είναι ένα του οποίου η ιστορία ήρθε στο φως αφότου μου το έδωσε ο πατέρας μου. Είναι ένα επιχρυσωμένο Seiko 7009-8810 που μου αγόρασε ο θείος μου το 1983 ως δώρο βάπτισης όταν ήμουν μωρό. Το ρολόι μπήκε σε ένα ντουλάπι και ξεχάστηκε περίπου για δεκαετίες μέχρι που είπα στον πατέρα μου ότι είχα αρχίσει να συλλέγω vintage ρολόγια. Φαίνεται ότι το πάθος μου για τα vintage Seiko ήταν στην μοίρα μου από τότε!
Ποια είναι τα κριτήρια που χρησιμοποιείς για να επιλέξεις ένα ρολόι για τη συλλογή σου;
Συνήθως, τα κριτήρια που χρησιμοποιώ όταν ψάχνω για ένα νέο ρολόι είναι ποικίλα. Κυρίως, είναι οτιδήποτε μου τραβάει το μάτι ή με ενδιαφέρει είτε ως προς την ιστορία και τη σπανιότητά του είτε ως προς το σχεδιασμό του. Όσον αφορά τα vintage ρολόγια, προσπαθώ να τα βρω σε άριστη κατάσταση. Ωστόσο, έχω αγοράσει ρολόγια που έχω αποκαταστήσει τα καντράν ή τους δείκτες τους, έχω αντικαταστήσει κατεστραμμένους κρυστάλλους ή έχω εγκαταστήσει γνήσια vintage NOS στοιχεία που μπορεί να λείπουν ή να έχουν υποστεί μεγάλη ζημιά. Κυρίως, προσπαθώ να βλέπω τα ρολόγια από την άποψη των δυνατοτήτων τους.
Υπάρχουν συγκεκριμένες μάρκες ή δεκαετίες που προτιμάς; Αν ναι, γιατί; Υπάρχει κάποιο μοντέλο που πιστεύεις ότι άλλαξε για πάντα την ιστορία της ωρολογοποιίας;
Τα περισσότερα ρολόγια της συλλογής μου είναι ρολόγια Seiko από τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Αυτό οφείλεται σε πρακτικούς λόγους, όπως η προσιτή τιμή τους σε σύγκριση με ορισμένες πιο γνωστές ελβετικές μάρκες, αλλά κυρίως λόγω του δυνατού σχεδιασμού τους. Για μένα, τα ρολόγια Seiko αυτής της εποχής έχουν πολύ εμβληματικά σχέδια που πραγματικά έχουν αντέξει τη δοκιμασία του χρόνου. Στην περίπτωση του 6139, για παράδειγμα, υπάρχουν ιστορικές συνδέσεις με καταπληκτικούς ανθρώπους που το φόρεσαν. Από τον αστροναύτη συνταγματάρχη William Pogue και τον οδηγό αγώνων F1 Francois Cevert, μέχρι τον αστέρα των πολεμικών τεχνών Bruce Lee. Τα ρολόγια Seiko αυτής της εποχής είχαν επίσης τεράστιο αντίκτυπο στην ιστορία της ωρολογοποιίας από μηχανικής άποψης. Ο μηχανισμός του 6139 είναι ένας από τους πρώτους αυτόματους χρονογράφους μαζί με το El Primero της Zenith και το Calibre 11 της Heuer. Υπάρχουν επίσης και άλλοι εντυπωσιακοί μηχανισμοί, όπως ο Seiko 7017 που λεγόταν ότι ήταν ο πιο λεπτός μηχανισμός χρονογράφου στον κόσμο (σε μόλις 5 χιλιοστά) όταν κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Για μένα, η δεκαετία του 1970 και αργότερα η δεκαετία του 1980 με την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας χαλαζία είναι ιδιαίτερα σημαντικές ιστορικά.
Ποιο χαρακτηριστικό θεωρείς πιο σημαντικό σε ένα ρολόι: τον μηχανισμό, την αισθητική ή την ιστορία του;
Σε προσωπικό επίπεδο θα έλεγα ότι η αισθητική ενός ρολογιού είναι ίσως το πιο σημαντικό πράγμα για μένα. Φυσικά, η ιστορία είναι επίσης ένα ωραίο στοιχείο. Τούτου λεχθέντος, δεν έχω υπάρξει ποτέ κάποιος που συλλέγει ρολόγια με βάση μια λίστα ή που να συνάδουν με κομμάτια που μια συλλογή ‘πρέπει’ να έχει. Υπάρχουν πολλά ρολόγια που αποφεύγω για την προσωπική μου συλλογή, γιατί απλά το σχέδιο τους δεν μου ταιριάζει. Επίσης, δεν με πειράζει τι μηχανισμό έχει ένα ρολόι. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κακό ρολόι από μόνο του. Όλοι έχουμε διαφορετικά ενδιαφέροντα και διαφορετικές προτιμήσεις ,οπότε, οποιοδήποτε ρολόι, έχει αξία αν σας αρέσει και σας φέρνει ευτυχία.
Ποια είναι η συμβουλή σου σε νέους συλλέκτες ή εμπόρους που θέλουν να μπουν σε αυτόν τον χώρο και τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος που θέλει να αγοράσει το πρώτο του vintage ρολόι;
Η μεγαλύτερη συμβουλή μου σε όποιον ενδιαφέρεται να συλλέξει vintage ρολόγια είναι να κάνει έρευνα τόσο γύρω από τα ρολόγια όσο και γύρω από τους πωλητές. Ειδικά τα vintage κομμάτια Seiko περιορίζονται σε αριθμό όσο περνούν τα χρόνια και υπάρχουν πολλά ψεύτικα στην αγορά. Είναι πολύ σημαντικό να μάθετε για τα χαρακτηριστικά που είναι συχνά δείκτες αυθεντικότητας ώστε να αποφύγετε οποιαδήποτε απογοήτευση μετά την αγορά ενός ρολογιού. Ευτυχώς, υπάρχουν καταπληκτικά άρθρα και πηγές στο διαδίκτυο αυτές τις μέρες που βοηθούν πάρα πολύ σε αυτό. Επίσης, θα συνιστούσα στους ανθρώπους να αναζητήσουν αξιόπιστους εμπόρους ρολογιών που είναι πολύ γνωστοί στον κόσμο της κοινότητας. Τέτοιοι πωλητές όχι μόνο λειτουργούν ως καλός δείκτης γνησιότητας, αλλά συχνά κάνουν σέρβις στο ρολόι πριν από την πώληση. Το σέρβις είναι πολύ σημαντικό και κάτι που δεν πρέπει να παραλείπουμε. Είναι απαραίτητο να διατηρήσετε την υγεία του ρολογιού σας. Ευτυχώς, εδώ στην Ελλάδα έχουμε μερικούς απίστευτους ωρολογοποιούς και τεχνίτες, όπως ο Χρήστος Μαυρίδης που χρησιμοποιώ συχνά για τα δικά μου ρολόγια. Ένα από τα πράγματα που λατρεύω στα vintage ρολόγια είναι ότι έχω την ευκαιρία να γίνω ο θεματοφύλακας ενός παλιού ρολογιού και να συνεισφέρω στην ιστορία του. Ως αποτέλεσμα, νομίζω ότι έχουμε ευθύνη να αντιμετωπίζουμε τα vintage ρολόγια με τη φροντίδα και τον σεβασμό που τους αξίζει. Η σωστή συντήρηση και η διατήρηση είναι ένα σημαντικό μέρος αυτού.
Υπάρχει κάποια μάρκα που πιστεύεις ότι είναι υποτιμημένη στο χώρο του vintage; Επίσης, υπάρχει ζήτηση για συγκεκριμένα μοντέλα ή μάρκες αυτή τη στιγμή;
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια μπορεί να έλεγα την Seiko. Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μεγάλη αύξηση ενδιαφέροντος για vintage κομμάτια Seiko και νομίζω ότι αυτό αρχίζει να αλλάζει, καθώς περισσότεροι άνθρωποι κοιτάζουν τα vintage γιαπωνέζικα ρολόγια γενικά. Όσον αφορά την Seiko, υπήρχαν δύο κύρια εργοστάσια που παρήγαγαν ρολόγια για την εταιρεία κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70: το Suwa Seikosha και το Daini Seikosha. Τα μοντέλα Suwa τείνουν να έχουν μεγαλύτερη ζήτηση και νομίζω ότι τα κομμάτια της Daini συχνά παραβλέπονται ή υποτιμούνται. Προσωπικά μου αρέσουν τα ρολόγια Daini και θα ήθελα να τα δω να λαμβάνουν μεγαλύτερης προσοχής. Επίσης τα vintage κομμάτια χαλαζία μπορεί συχνά να υποτιμηθούν, κάτι το οποίο είναι λυπηρό, καθώς υπάρχουν μερικοί εξαιρετικοί μηχανισμοί, όπως ο χρονογράφος Seiko 7a28.
Υπάρχει κάποιο ρολόι που θα ήθελες πολύ να αποκτήσεις. αλλά δεν το έχεις βρει ακόμη;
Υπάρχουν ρολόγια που θα ήθελα πολύ να κατέχω, αλλά δεν έχω βρει ακόμα, κάτι που οφείλεται κυρίως στον περιορισμένο προυπολογισμό μου! Για παράδειγμα, θα μου άρεσε να κατέχω ένα Seiko 6138 reverse baby panda ή ένα Seiko 6139 Sunrise. Στην περίπτωση του 6139 Sunrise, υπάρχει ένα πολύ ξεχωριστό καντράν σε πετρόλ χρώμα, το μοντέλο ωστόσο κατασκευάστηκε μόνο για δύο μήνες (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1972), οπότε είναι πολύ σπάνιο. Δυστυχώς, το να βρεις καλά παραδείγματα αυτών των ρολογιών γίνεται όλο και πιο δύσκολο, καθώς αυξάνονται οι τιμές. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αυτά είναι μοντέλα που θαυμάζω από απόσταση!
Ποιο είναι το επόμενο βήμα σου στη συλλογή ή την πώληση ρολογιών;
Για μένα, το επόμενο βήμα στη συλλογή ρολογιών είναι να γνωρίσω ακόμα πιο εξαιρετικούς ανθρώπους με το ίδιο χόμπι και να αναπτύξω ακόμη περισσότερες σχέσεις με ωρολογοποιούς και τεχνίτες.
Ήμουν πολύ τυχερός όλα αυτά τα χρόνια, καθώς αντέπτυξα μερικές λαμπρές συνεργασίες με διαφορετικές μάρκες όσον αφορά τα λουράκια και τα αξεσουάρ ρολογιών. Χρησιμοποίησα τον λογαριασμό μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προώθηση αυτών των συνεργασιών και για να μοιραστώ το πάθος μου με άλλους, κάτι που ήταν εξαιρετικά ικανοποιητικό.
Επίσης, είναι υπέροχο να βλέπω όλο και περισσότερες ταλαντούχες γυναίκες στη βιομηχανία ρολογιών και τη συλλεκτική κοινότητα, επομένως θα ήθελα πραγματικά να τις υποστηρίξω.
Τι είναι αυτό που σε ικανοποιεί στη συλλογή ρολογιών;
Το πιο σημαντικό μέρος της συλλογής μου είναι το τι αντιπροσωπεύει κάθε κομμάτι, ειδικά όσον αφορά την σύνδεση που μου έχει προσφέρει με άλλους ανθρώπους. Τα ρολόγια είναι όμορφα αντικείμενα που μπορούμε να θαυμάζουμε για τη μηχανική και το σχεδιασμό τους, αλλά οι άνθρωποι είναι αυτοί που βρίσκονται πάντα στην καρδιά κάθε ρολογιού.
Μπορείτε να ακολουθήσετε τον Τζόναθαν στον λογαριασμό του στο Instagram εδώ.
By Ιωάννα Γιαννιώτη