Ο κόσμος κρίνει συνεχώς. Κρίνει ανθρώπους, γεγονότα, καλλιτεχνικά έργα, πολιτικές αποφάσεις. Άλλοτε επαινεί, άλλοτε αποδοκιμάζει, συχνά καταδικάζει. Αλλά πόσο δίκαιος είναι στην κρίση του; Πόσο συχνά βλέπει την πλήρη εικόνα και πόσο επηρεάζεται από συναισθήματα, προκαταλήψεις ή απλώς την επιθυμία να ακολουθήσει το πλήθος;
Η πρώτη εντύπωση παίζει τεράστιο ρόλο. Σε μια εποχή που η πληροφορία διαδίδεται με ταχύτητα φωτός, μια εικόνα, ένα απόσπασμα βίντεο, μια πρόχειρη δήλωση αρκούν για να σχηματιστεί μια άποψη. Ο κόσμος σπανίως περιμένει να ακούσει όλες τις πλευρές πριν αποφασίσει. Η κατακραυγή στα κοινωνικά δίκτυα, η δημόσια διαπόμπευση, οι στιγμιαίες ετυμηγορίες δείχνουν πως οι άνθρωποι συχνά προτιμούν το γρήγορο και συναισθηματικά φορτισμένο συμπέρασμα από τη βαθύτερη ανάλυση. Η αλήθεια απαιτεί χρόνο και ψυχραιμία, αλλά το πλήθος δεν φημίζεται για την υπομονή του.
Η ιστορία αποδεικνύει ξανά και ξανά ότι η κοινή γνώμη μπορεί να σφάλει. Πόσοι μεγάλοι καλλιτέχνες, επιστήμονες και στοχαστές αγνοήθηκαν ή χλευάστηκαν στην εποχή τους, μόνο και μόνο για να αναγνωριστούν αργότερα; Ο Βαν Γκογκ ζωγράφιζε αριστουργήματα που κανείς δεν ήθελε να αγοράσει. Ο Νίκολα Τέσλα πέθανε φτωχός, ενώ σήμερα θεωρείται ιδιοφυΐα. Η δίκη του Σωκράτη ήταν προϊόν της ίδιας ανθρώπινης τάσης: η μάζα δεν καταλαβαίνει πάντα την αξία όταν αυτή βρίσκεται μπροστά της.
Και όμως, η κρίση του κόσμου δεν είναι πάντα λανθασμένη. Υπάρχουν φορές που αποδεικνύεται διορατική και δίκαιη. Η κοινωνία καταδικάζει την αδικία, προοδεύει, αποκαλύπτει ψεύτες, απαιτεί δικαιοσύνη. Κάποιες φορές, η συλλογική σοφία είναι εντυπωσιακή, άλλες φορές, όμως, η συλλογική πλάνη μπορεί να είναι καταστροφική. Η κρίση του πλήθους είναι ευμετάβλητη, επηρεάζεται από τη στιγμή, από το συναίσθημα, από τα λόγια που ακούγονται πιο δυνατά.
Ίσως η μόνη αληθινή απάντηση να είναι ότι ο κόσμος δεν είναι ούτε τέλειος ούτε αλάνθαστος κριτής. Μπορεί να είναι απελπιστικά βιαστικός, άδικος, σκληρός, αλλά και διορατικός, ηθικός, γεμάτος αλήθειες. Το ερώτημα δεν είναι μόνο αν ο κόσμος κρίνει σωστά, αλλά αν εμείς, ως μέρος του, μπορούμε να μάθουμε να κρίνουμε καλύτερα.
Διαβάστε επίσης: Εκκεντρικότητες μεγάλων μυαλών: Οι συνήθειες που δεν περιμένατε
