Ο “Βράχος” ξυπνά: Άγνωστες πτυχές της θρυλικής φυλακής του Αλκατράζ

Με την πρόσφατη ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για επαναλειτουργία της φυλακής του Αλκατράζ, το ενδιαφέρον στρέφεται ξανά σε ένα από τα πιο μυθικά και επιβλητικά σωφρονιστικά ιδρύματα της αμερικανικής ιστορίας, το οποίο έμεινε γνωστο και ως “Βράχος”.

Πέρα από τις κινηματογραφικές αποδράσεις και τη φήμη της ως φυλακή υψίστης ασφαλείας, το Αλκατράζ, το οποίο βρίσκεται στα ψυχρά νερά του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, κρύβει ιστορίες που δεν έχουν ειπωθεί ευρέως – ιστορίες που καθρεφτίζουν τον φόβο, την απελπισία αλλά και την ανθρώπινη επινοητικότητα.

Αλ Καπόνε

Όταν ήταν φυλακισμένος στην Ατλάντα, ο Αλ Καπόνε έλαβε ειδικής μεταχείρισης καθώς είχε καταφέρει να δωροδοκήσει αρκετούς φρουρούς. Τα πράγματα όμως άλλαξαν όταν μπήκε στο Άλκατραζ και μάλιστα λέγεται ότι είχε δηλώσει στον διευθυντή ότι “Όπως φαίνεται το Αλκατράζ με ξεπέρασε.”

Τριγύρω νερό, αλλά ούτε σταγόνα για να πιεις

Μπορεί ο “Βράχος” να περιβαλλόταν από τα κρύα νερά του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, αλλά δεν υπήρχε καμία πηγή γλυκού νερού. Περίπου ένα εκατομμύριο γαλόνια νερού έφταναν στο νησί κάθε εβδομάδα, μαζί με τρόφιμα, καύσιμα και άλλες προμήθειες. Έτσι δεν ήταν περίεργο ότι έκλεισε λόγω υψηλών λειτουργικών εξόδων.

Το Αλκατράζ ως στρατιωτικό φρούριο

Πριν ακόμη φιλοξενήσει τους πιο διαβόητους εγκληματίες των ΗΠΑ, το νησί του Αλκατράζ ήταν ένα στρατιωτικό οχυρό (1850-1907). Εφοδιασμένο με βαριά πυροβολαρχία, σκοπός του ήταν να προστατεύσει τον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο από πιθανές θαλάσσιες επιθέσεις – που ποτέ δεν ήρθαν.

Προσοχή στους καρχαρίες

Ένας δημοφιλής μύθος για το Αλκατράζ, ήταν ότι σε περίπτωση που οι κρατούμενοι προσπαθούσαν να αποδράσουν κολυμπώντας, κινδύνευαν να φαγωθούν από τους καρχαρίες που υπήρχαν στα παγωμένα νερά. Ο μύθος αυτός καλλιεργήθηκε από τους δεσμοφύλακες, προκειμένου να αποτρέψουν οποιονδήποτε κρατούμενο να αποδράσει. Ωστόσο, οι κρατούμενοι κινδύνευαν περισσότερο να πεθάνουν από τα εξαιρετικά κρύα νερά, τα ισχυρά ρεύματα και τα αρκετά χιλιόμετρα που έπρεπε να κολυμπήσουν.

Ντους με ζεστό νερό

Το Αλκατράζ ήταν η μόνη φυλακή στην οποία οι κρατούμενοι έκαναν ντους με ζεστό νερό, κάτι βέβαια που δεν είχε να κάνει με μια ευγενική προσφορά της φυλακής. Υπήρχε η πεποίθηση ήταν ότι εάν οι κρατούμενοι συνήθιζαν στο ζεστό νερό, δεν θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στα παγωμένα νερά του κόλπου και δεν θα προσπαθούσαν να αποδράσουν. Δεν ήταν κακή θεωρία, αλλά αυτό δεν σταμάτησε μερικούς “γενναίους” να προσπαθήσουν.

Δικαιώματα φυλακισμένων

Στο Αλκατράζ, οι κρατούμενοι είχαν τέσσερα δικαιώματα: τροφή, ένδυση, στέγη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Οποιοδήποτε άλλο προνόμιο έπρεπε να το κερδίσουν. Στα προνόμια αυτά συμπεριλαμβάνονταν οι επισκέψεις συγγενικών προσώπων, η πρόσβαση στην βιβλιοθήκη και διάφορες ψυχαγωγικές δραστηριότητες όπως ζωγραφική, μουσική, κ.α.

Θαλασσοπούλι

Η λέξη “Αλκατράζ” προέρχεται από την ισπανική λέξη για το θαλασσοπούλι. Έτσι ονόμασε ο Ισπανός εξερευνητής Χουάν Μανουέλ ντ’ Αγιάλα την βραχονησίδα που βρίσκεται στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, όταν κατέπλευσε στην περιοχή και τη χαρτογράφησε.

Το τέλειο μέρος για μια φυλακή

Το Αλκατράζ κέρδισε το ψευδώνυμο του “Βράχου” γιατί είναι κυριολεκτικά βράχος. Η βραχονησίδα είναι απίστευτα άγονη, δεν υπάρχει νερό, έχει ελάχιστη βλάστηση και δεν υπάρχουν παραλίες. Στην πραγματικότητα, ήταν τόσο βραχώδης που ο πρώτος εξερευνητής δεν πίστευε καν ότι η γη ήταν κατάλληλη για να ανοικοδομηθεί κάτι. Επειδή όμως το ανθρώπινο μυαλό δεν σταματά πουθενά, ήταν το κατάλληλο μέρος για μια φυλακή!

Το μαντολίνο του Αλ Καπόνε

Ο διαβόητος μαφιόζος, Αλ Καπόνε, κρατήθηκε στο Αλκατράζ για τέσσερα χρόνια. Όμως, λίγοι γνωρίζουν ότι έπαιζε μαντολίνο στην ορχήστρα των κρατουμένων. Για την ακρίβεια, συμμετείχε σε εβδομαδιαία πρόβες και φρόντιζε να μην έρχεται σε σύγκρουση με άλλους κρατούμενους, αφού η υγεία του είχε ήδη επιδεινωθεί λόγω σύφιλης.

Κελιά

Τα κελιά στο Αλκατράζ ήταν τόσο μικρά, σχεδόν όσο το μέγεθος μιας ντουλάπας (1,5*2,5 μέτρα). Εάν ένας κρατούμενος σήκωνε τα χέρια του μπορούσε να αγγίξει το ταβάνι, ωστόσο ο χώρος μπορούσε να φιλοξενήσει έναν νεροχύτη, μια τουαλέτα και ένα κρεβάτι. Τα κελιά D ήταν πιο ευρύχωρα, ωστόσο ήταν απομονωμένα, όποτε κανείς δεν ήθελε να καταλήξει εκεί.

Πειράματα απομόνωσης πριν το Γκουαντάναμο

Το Αλκατράζ αποτέλεσε “εργαστήριο” για πρωτόγνωρες πρακτικές ψυχολογικής πίεσης. Τα απομονωμένα και χωρίς φως κελιά “The Hole” στην πτέρυγα D-Block, όπου οι κρατούμενοι έμεναν μέρες ή και εβδομάδες, χρησιμοποιήθηκαν ως μέθοδος ελέγχου. Ορισμένοι ψυχολόγοι θεωρούν ότι τέτοιες πρακτικές επηρέασαν αργότερα τεχνικές ανάκρισης σε άλλες αμερικανικές φυλακές.

“Απόδραση από το Αλκατράζ”

Από το 1980 και κάθε χρόνο, διεξάγεται το εξαντλητικό πρωτάθλημα στο τρίαθλο με τον τίτλο “Escape from Alcatraz”, το οποίο δημιουργήθηκε για να αποδείξει ότι η διαφυγή από το Αλκατράζ είναι εφικτή – δηλαδή αν κάποιος είναι άριστα εκπαιδευμένος αθλητής. Η εκδήλωση περιλαμβάνει κολύμβηση 1,5 μιλίων στο Σαν Φρανσίσκο, ποδηλασία 18 μιλίων και μια διαδρομή τρεξίματος 8 μιλίων. Παιχνιδάκι έτσι;

Η απόδραση του ’62 – μια πιθανή επιτυχία;

Η περίφημη απόδραση των αδελφών Άνγκλιν και του Φρανκ Μόρις το 1962 παραμένει “ανεπίλυτη”. Το FBI τους θεωρεί αγνοούμενους και πιθανολογεί ότι πνίγηκαν, αλλά το 2013, μια επιστολή που φέρεται να έγραψε ο Τζον Άνγκλιν ήρθε στη δημοσιότητα, ισχυριζόμενος ότι είναι ζωντανός. Η επιστολή δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ ως αυθεντική, αλλά η πιθανότητα επιτυχούς απόδρασης κλονίζει τον μύθο του “ανέφικτου”.

---

Διαβάστε επίσης: Αλκατράζ: Η πιο διάσημη απόδραση από την φυλακή υψίστης ασφαλείας