Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται από μεγάλες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις, καθώς οι νέες γενιές αντιμετωπίζουν ένα περιβάλλον συνεχώς μεταβαλλόμενο. Μια έντονη τάση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, ειδικά ανάμεσα στους νέους, είναι η αυξανόμενη αδιαφορία ή αποστασιοποίηση από τα πολιτικά δρώμενα. Η λεγόμενη “γενιά των απολιτίκ” εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε έρευνες και συζητήσεις για τη νεανική συμμετοχή στην πολιτική ζωή. Ας δούμε όμως αναλυτικά ποιοι είναι αυτοί οι “απολιτίκ”, τι συνέβαλε στην εμφάνισή τους και ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτή η στάση για την κοινωνία και τη δημοκρατία.
Τι σημαίνει απολιτίκ;
Ο όρος “απολιτίκ” χρησιμοποιείται για να περιγράψει άτομα που δείχνουν έλλειψη ενδιαφέροντος για την πολιτική ή δηλώνουν ότι δεν ταυτίζονται με καμία συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία ή κίνημα. Στην ουσία, είναι άτομα που είτε δεν ψηφίζουν, είτε δεν συμμετέχουν ενεργά σε πολιτικές συζητήσεις και δράσεις, είτε θεωρούν ότι η πολιτική δεν τους αφορά.
Αυτή η στάση δεν είναι πρωτόγνωρη στην ιστορία, αλλά η σημερινή γενιά δείχνει μια πρωτόγνωρη αδιαφορία, ακόμη και όταν ο κόσμος γύρω της αλλάζει ραγδαία. Ενώ κάποτε οι νέοι αποτελούσαν την κινητήρια δύναμη πίσω από πολιτικές αλλαγές και κοινωνικές επαναστάσεις, σήμερα φαίνεται να υπάρχει μια εκτεταμένη αποχή από τα πολιτικά δρώμενα.
Τι συνέβαλε στη δημιουργία της γενιάς των απολιτίκ;
Οι αιτίες για την αύξηση του απολιτίκ φαινομένου είναι πολυδιάστατες και συνδέονται με ποικίλους παράγοντες που επηρεάζουν τη ζωή των νέων σήμερα.
1. Απογοήτευση από τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα
Μια από τις κύριες αιτίες που οδηγούν τους νέους στην απολιτίκ στάση είναι η απογοήτευση από τα πολιτικά κόμματα και το πολιτικό σύστημα. Στις περισσότερες χώρες, οι νέοι αισθάνονται ότι τα παραδοσιακά κόμματα δεν εκφράζουν τα ενδιαφέροντά τους και ότι οι πολιτικοί δεν προσφέρουν λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Σκανδαλώδεις υποθέσεις διαφθοράς, ανικανότητα αντιμετώπισης κρίσεων, και έλλειψη διαφάνειας δημιουργούν ένα αίσθημα δυσπιστίας απέναντι στην πολιτική.
2. Αίσθηση αδυναμίας επίδρασης
Πολλοί νέοι αισθάνονται ότι η ψήφος ή η συμμετοχή τους δεν θα αλλάξει τίποτα ουσιαστικό. Αυτή η αίσθηση αδυναμίας ενισχύεται από την έλλειψη μακροπρόθεσμων οραμάτων και σχεδίων από τα κόμματα, καθώς και από την κυριαρχία ενός διαρκούς κλίματος κρίσης, που καθιστά οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής να φαίνεται μάταιη.
3. Επιρροή των κοινωνικών δικτύων και η εποχή της πληροφορίας
Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι αντιλαμβάνονται την πολιτική. Αντί να αναζητούν αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης, πολλοί νέοι ενημερώνονται μέσα από πλατφόρμες όπως το Twitter, το Instagram ή το TikTok, όπου η πολιτική συχνά παρουσιάζεται με απλουστευτικό ή υπερβολικά συναισθηματικό τρόπο. Η ροή συνεχούς πληροφορίας μπορεί να δημιουργεί σύγχυση και απογοήτευση, καθώς οι νέοι αισθάνονται πως η πολυπλοκότητα των πολιτικών ζητημάτων τους ξεπερνά.
4. Οικονομική ανασφάλεια και στρέβλωση προτεραιοτήτων
Η νεολαία σήμερα αντιμετωπίζει περισσότερες οικονομικές δυσκολίες σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές, από την ανεργία έως την αβεβαιότητα στην αγορά εργασίας και την έλλειψη στέγης. Ως αποτέλεσμα, πολλοί νέοι εστιάζουν περισσότερο στην προσωπική τους επιβίωση και ευημερία, παρά σε ευρύτερα πολιτικά ζητήματα.
Οι επιπτώσεις της απολιτίκ στάσης
Η αποστασιοποίηση από την πολιτική δεν είναι απλώς μια ατομική επιλογή, αλλά έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τα άτομα όσο και για την ευρύτερη κοινωνία. Ακολουθούν οι βασικότερες από αυτές:
1. Αποδυνάμωση της δημοκρατίας
Σε μια δημοκρατία, η συμμετοχή των πολιτών είναι θεμελιώδης. Όταν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ειδικά οι νέοι, επιλέγει να απέχει από τις πολιτικές διαδικασίες, δημιουργείται ένα κενό αντιπροσώπευσης. Αυτό οδηγεί στην αποδυνάμωση της δημοκρατίας, καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονται από μια μειοψηφία που μπορεί να μην αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα του συνόλου.
2. Αύξηση της πολιτικής πόλωσης
Η αποχή από την πολιτική συχνά ευνοεί τα ακραία πολιτικά κινήματα. Όταν οι μετριοπαθείς πολίτες δεν συμμετέχουν, οι πολιτικές συζητήσεις κυριαρχούνται από πιο φανατικές και ακραίες φωνές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έντονη πόλωση και συγκρούσεις, με τις ακραίες ιδεολογίες να κερδίζουν έδαφος σε περιόδους κρίσης.
3. Μείωση της κοινωνικής συνοχής
Η πολιτική συμμετοχή είναι ένας τρόπος μέσω του οποίου οι πολίτες μπορούν να συνειδητοποιήσουν τα κοινά τους συμφέροντα και να συνεργαστούν για τη βελτίωση της κοινωνίας. Όταν οι νέοι αποφεύγουν την πολιτική, μειώνεται η κοινωνική συνοχή και η αίσθηση κοινότητας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια κοινωνία όπου οι πολίτες είναι πιο απομονωμένοι και επικεντρωμένοι μόνο στα προσωπικά τους ζητήματα.
4. Υπονόμευση του μέλλοντος
Οι νέοι αποτελούν το μέλλον της κοινωνίας και της πολιτικής. Η αποχή τους από τις πολιτικές διαδικασίες σημαίνει ότι δεν συμβάλλουν στον σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των πολιτικών που θα επηρεάσουν τη ζωή τους στο μέλλον. Αυτό οδηγεί σε μια αναντιστοιχία μεταξύ των πολιτικών αποφάσεων και των αναγκών των νέων γενεών.
Πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου
Για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη απολιτίκ τάση, απαιτούνται συγκεκριμένες δράσεις:
– Εκπαίδευση για την πολιτική: Είναι κρίσιμο να ενισχυθεί η πολιτική παιδεία, έτσι ώστε οι νέοι να κατανοούν καλύτερα το πολιτικό σύστημα και να αισθάνονται ότι μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωσή του.
– Διαφάνεια και αξιοπιστία: Η πολιτική σκηνή πρέπει να ανακτήσει την αξιοπιστία της, προωθώντας τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα.
– Δημιουργία νέων μορφών συμμετοχής: Η πολιτική δεν πρέπει να περιορίζεται στις παραδοσιακές μορφές, αλλά να προσαρμόζεται στις νέες μορφές επικοινωνίας και δράσης, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες που προσελκύουν τους νέους.
Διαβάστε επίσης: Όταν η πολιτική γίνεται κωμωδία, ο κίνδυνος δεν είναι μόνο να γελάσεις
