Στην ιστορία του κινηματογράφου, υπάρχουν ταινίες που έχουν καταφέρει όχι μόνο να καθηλώσουν το κοινό, αλλά και να προκαλέσουν σφοδρές αντιδράσεις από εκκλησιαστικές αρχές ανά τον κόσμο. Κάθε μια από αυτές τις ταινίες αμφισβήτησε καθιερωμένες αξίες, προσέγγισε ταμπού ή αναπαρήγαγε ιδέες που για τους εκπροσώπους της εκκλησίας θεωρήθηκαν προσβολή. Ορισμένες έγιναν σύμβολα της ελευθερίας του λόγου, ενώ άλλες σήκωσαν κύμα διαμαρτυριών, καύσεις αφισών και πιέσεις για απαγορεύσεις προβολής.
Παρακάτω θα εξερευνήσουμε τις αμφιλεγόμενες παραγωγές που εξόργισαν τις εκκλησίες παγκοσμίως και προκάλεσαν συζητήσεις, διχασμό και αντίδραση.
Ο Τελευταίος Πειρασμός (The Last Temptation of Christ, 1988)
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορσέζε
Πλοκή: Η ταινία φαντάζεται έναν Ιησού Χριστό που παλεύει με ανθρώπινες επιθυμίες και αμφιβολίες, και ονειρεύεται να ζήσει μια συμβατική ζωή.
Αντιδράσεις: Μετά την κυκλοφορία της, η ταινία αντιμετώπισε θύελλα διαμαρτυριών, ειδικά από την Καθολική και Ορθόδοξη εκκλησία, που τη θεώρησαν βλάσφημη. Σε πολλές χώρες απαγορεύτηκε, και σε άλλες οι θεατές οργάνωσαν διαδηλώσεις έξω από τους κινηματογράφους.
Χαίρε Μαρία (Hail Mary, 1985)
Σκηνοθεσία: Ζαν-Λικ Γκοντάρ
Πλοκή: Ο Γκοντάρ αφηγείται την άμωμο σύλληψη και εγκυμοσύνη της παρθένου Μαρίας με σύγχρονο και αμφιλεγόμενο τρόπο, που παρουσιάζει την Παναγία ως μια νεαρή κοπέλα με κανονικές ανθρώπινες αναζητήσεις.
Αντιδράσεις: Σφοδρές αντιδράσεις σημειώθηκαν, ειδικά από το Βατικανό, με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’ να χαρακτηρίζει την ταινία ασεβή και να ζητά από τους πιστούς να την μποϊκοτάρουν. Το αποτέλεσμα ήταν μια σειρά διαμαρτυριών και αποκλεισμών, κάνοντας την ταινία σύμβολο καλλιτεχνικής πρόκλησης.
Ο Εξορκιστής (The Exorcist, 1973)
Σκηνοθεσία: Γουίλιαμ Φρίντκιν
Πλοκή: Με έμπνευση από αληθινές ιστορίες δαιμονισμών, η ταινία ακολουθεί τον τρόμο μιας οικογένειας όταν ένα νεαρό κορίτσι καταλαμβάνεται από δαιμονικό πνεύμα.
Αντιδράσεις: Οι απόκοσμες σκηνές δαιμονισμού και εξορκισμού εξόργισαν την Καθολική εκκλησία, που την αποκάλεσε πνευματικά επικίνδυνη, προκαλώντας συζητήσεις για το τι μπορεί να αντέξει το ανθρώπινο πνεύμα και αν τέτοιες ταινίες είναι καλοδεχούμενες στη δημόσια σφαίρα.
Κώδικας Da Vinci (The Da Vinci Code, 2006)
Σκηνοθεσία: Ρον Χάουαρντ
Πλοκή: Βασισμένη στο διάσημο βιβλίο του Νταν Μπράουν, η ταινία αμφισβητεί θεμελιώδη στοιχεία της Χριστιανικής παράδοσης, προτείνοντας ότι ο Χριστός είχε απόγονο με τη Μαρία Μαγδαληνή.
Αντιδράσεις: Στην κυκλοφορία της, η ταινία προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από το Βατικανό και χριστιανικές ομάδες, που την κατηγόρησαν για παραποίηση της ιστορίας και βλασφημία. Σε πολλές χώρες, οι εκκλησίες κάλεσαν τους πιστούς να μποϊκοτάρουν την ταινία, κάτι που τελικά την έκανε ακόμα πιο δημοφιλή.
Η Ζωή του Μπράιαν (Monty Python’s Life of Brian, 1979)
Σκηνοθεσία: Τέρι Τζόουνς
Πλοκή: Η κωμωδία παρακολουθεί τον Μπράιαν, έναν άνθρωπο που γεννήθηκε την ίδια ημέρα με τον Ιησού και τον μπερδεύουν με τον Μεσσία.
Αντιδράσεις: Με σατιρικό ύφος που αμφισβητεί τον θρησκευτικό φανατισμό, η ταινία κατακρίθηκε από εκκλησιαστικές ομάδες ως βλάσφημη. Η προβολή της απαγορεύτηκε στη Νορβηγία και την Ιρλανδία, ενώ σε άλλες χώρες επέτρεψαν την κυκλοφορία της μόνο με προειδοποιήσεις.
Η Ωραία της Ημέρας (Belle de Jour, 1967)
Σκηνοθεσία: Λουίς Μπουνιουέλ
Πλοκή: Αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας που ζει μια διπλή ζωή ως σύζυγος και ως πόρνη, επαναστατώντας κατά των κοινωνικών περιορισμών.
Αντιδράσεις: Η Καθολική εκκλησία καταδίκασε την ταινία για την απεικόνιση της σεξουαλικότητας και των “αμαρτωλών” επιθυμιών. Παρά τις αντιδράσεις, έγινε μία από τις πιο κλασικές ταινίες του είδους, γνωστή για την καλλιτεχνική της αξία.
Ο Αντίχριστος (Antichrist, 2009)
Σκηνοθεσία: Λαρς φον Τρίερ
Πλοκή: Μια σκοτεινή εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης και των ψυχικών τραυμάτων, γεμάτη έντονη βία και βλάσφημες εικόνες.
Αντιδράσεις: Οι εκκλησίες θεώρησαν την ταινία ασεβή και βλάσφημη, χαρακτηρίζοντάς την ως “ύβρη” απέναντι στον Χριστιανισμό, και έκαναν έντονη καμπάνια για τον αποκλεισμό της από τις κινηματογραφικές αίθουσες.
Διαβάστε επίσης: 10 από τις καλύτερες πολιτικές ταινίες όλων των εποχών