Στη σύγχρονη κοινωνία, οι άνθρωποι έρχονται συχνά αντιμέτωποι με δύο τύπους “επικίνδυνων” συμπεριφορών: την ανόητη και την κουτοπόνηρη. Αν και φαινομενικά διαφέρουν ριζικά, και οι δύο κατηγορίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα. Όμως ποιοι είναι πιο επικίνδυνοι; Οι ανόητοι, που δρουν χωρίς σκέψη, ή οι κουτοπόνηροι, που δρουν με υπόγειες σκοπιμότητες;
Ας εξετάσουμε το ζήτημα πιο προσεκτικά.
Η δύναμη της ανοησίας
Ο ανόητος είναι συνήθως ακίνδυνος εκ πρώτης όψεως. Η ανόητη συμπεριφορά προκύπτει από άγνοια, έλλειψη κρίσης ή αδυναμία να προβλέψει τις συνέπειες των πράξεών του. Ωστόσο, όπως έχει τονίσει και ο Ιταλός ιστορικός Κάρλο Τσιπόλα στο περίφημο δοκίμιό του “Οι Βασικοί Νόμοι της Ανθρώπινης Ανοησίας”, οι ανόητοι είναι συχνά πιο επικίνδυνοι απ’ ό,τι φαίνεται.
Γιατί; Επειδή δρουν τυφλά και απρόβλεπτα. Ο ανόητος μπορεί να καταστρέψει κάτι πολύτιμο, να προκαλέσει χάος και να βλάψει τόσο τον εαυτό του όσο και τους γύρω του, χωρίς καν να το συνειδητοποιεί. Αυτό καθιστά την ανόητη συμπεριφορά δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Δεν υπάρχει σχέδιο ή πρόθεση που να μπορείς να αποκωδικοποιήσεις. Το χάος που προκαλούν οι ανόητοι δεν έχει όρια.
Η πονηρή πλευρά της κουτοπονηριάς
Από την άλλη πλευρά, οι κουτοπόνηροι δρουν συνειδητά και με σκοπιμότητα. Βασίζονται σε μικροπλάνα που έχουν ως στόχο το προσωπικό τους συμφέρον, συχνά εις βάρος των άλλων. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι προσπαθούν να ξεγελάσουν, εκμεταλλευόμενοι καταστάσεις ή ανθρώπους. Σε αντίθεση με τους ανόητους, ξέρουν τι κάνουν – ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν.
Ωστόσο, η κουτοπονηριά έχει τα δικά της όρια. Οι κουτοπόνηροι συνήθως υπερεκτιμούν την εξυπνάδα τους και πέφτουν θύματα των ίδιων των παγίδων τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι επικίνδυνοι· μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά, ιδίως όταν βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας. Η ζημιά που προκαλούν είναι πιο στοχευμένη, αλλά συχνά λιγότερο χαοτική από αυτή των ανόητων.
Διαβάστε επίσης: Θυμήσου ποιος είσαι: Μην αφήνεις κανέναν να σβήσει τα όνειρα σου
