Ο Ναζισμός, ως ιδεολογία και ως ιστορική πληγή, υπήρξε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια του 20ού αιώνα. Ο κινηματογράφος, με τη δύναμη του να αφηγείται και να συγκινεί, έχει προσπαθήσει πολλές φορές να αγγίξει αυτή την τραγωδία – άλλοτε με ρεαλισμό, άλλοτε με συμβολισμό. Οι παρακάτω ταινίες δεν είναι απλώς “ταινίες για τον πόλεμο”, αλλά καθρέφτες της ανθρώπινης ψυχής όταν αυτή δοκιμάζεται στα άκρα.

Schindler’s List (1993)

Η απόλυτη κινηματογραφική αναμέτρηση με το Ολοκαύτωμα. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ αποτυπώνει με ασπρόμαυρη ακρίβεια τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης και την ηθική μετάβαση ενός ανθρώπου – του Όσκαρ Σίντλερ – από κερδοσκόπο σε σωτήρα. Μια ταινία που δεν απλώς αφηγείται, αλλά μαρτυρεί. Η σκηνή με το κορίτσι στο κόκκινο παλτό θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη συλλογική μνήμη του κινηματογράφου.

The Pianist (2002)

Η προσωπική μαρτυρία του Βλαντισλάβ Σπίλμαν, ενός Εβραίου πιανίστα στη ναζιστική Πολωνία, μετατρέπεται από τον Πολάνσκι σε ύμνο επιβίωσης και σιωπηλής αξιοπρέπειας. Η ερμηνεία του Έιντριαν Μπρόντι είναι υποβλητική – ένα πρόσωπο που κουβαλά όλη τη μοναξιά της ανθρωπότητας σε ερείπια. Ο “Πιανίστας” δεν δείχνει μόνο τον πόλεμο, αλλά και τη σιωπή του μετά.

La Vita è Bella (1997)

Ίσως η πιο τρυφερή και επώδυνη ματιά στο Ολοκαύτωμα. Ο Μπενίνι επιλέγει να αφηγηθεί την τραγωδία μέσα από την αγάπη ενός πατέρα που μετατρέπει τον τρόμο σε παιχνίδι για να προστατεύσει το παιδί του. Μια ταινία που αποδεικνύει πως το χιούμορ και η ανθρωπιά μπορούν να σταθούν όρθια απέναντι στο απόλυτο σκοτάδι.

The Boy in the Striped Pyjamas (2008)

Μέσα από τα μάτια δύο παιδιών – ενός Γερμανού και ενός Εβραίου πίσω από τα συρματοπλέγματα – ο θεατής βλέπει την αθωότητα να συντρίβεται από την ιδεολογία. Η ταινία δεν επιδιώκει ιστορική ακρίβεια, αλλά συγκλονίζει με τη δύναμη της αθωότητας που καταρρέει μπροστά στην απανθρωπιά των ενηλίκων.

Der Untergang / Downfall (2004)

Η ταινία που τόλμησε να δείξει τον Χίτλερ όχι ως τέρας μυθοποιημένο, αλλά ως άνθρωπο στα όρια της παραφροσύνης. Με φόντο τα τελευταία εικοσιτετράωρα του Γ΄ Ράιχ, ο Μπρούνο Γκαντς δίνει μια από τις πιο καθηλωτικές ερμηνείες στην ιστορία του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
Μια ματιά μέσα στο καταφύγιο του χάους.

Jojo Rabbit (2019)

Μια τολμηρή σάτιρα που αποδομεί τον ναζισμό μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Ο μικρός Τζότζο έχει για φανταστικό φίλο… τον Χίτλερ.
Με χιούμορ, φαντασία και τρυφερότητα, ο Γουαϊτίτι δείχνει πως η προπαγάνδα γεννιέται μέσα στην αθωότητα, αλλά μπορεί να διαλυθεί από την αγάπη και την κατανόηση.

The Great Escape (1963)

Κλασικό πολεμικό έπος που επικεντρώνεται στους αιχμαλώτους των Ναζί και τη μεγάλη τους απόδραση. Περισσότερο από περιπέτεια, είναι μια ιστορία για το πνεύμα της ελευθερίας και την ανθρώπινη επιμονή απέναντι στο απόλυτο σύστημα ελέγχου.

Inglourious Basterds (2009)

Ο Ταραντίνο παίρνει την ιστορία, την αναποδογυρίζει και την ξαναγράφει με κινηματογραφική εκδίκηση. Στην ταινία του, μια ομάδα Εβραίων στρατιωτών των Συμμάχων κυνηγούν και εξοντώνουν Ναζί με ωμή ειρωνεία και μαύρο χιούμορ. Ο Κρίστοφ Βαλτς, ως συνταγματάρχης Λάντα, παραδίδει μια από τις πιο σατανικά απολαυστικές ερμηνείες του σύγχρονου σινεμά.

Διαβάστε επίσης: Όσκαρ Σίντλερ: Ο άντρας που έσωσε χιλιάδες ανθρώπους από βέβαιο θάνατο