Από το “La Haine” έως το “Athena”, οι γαλλικές ταινίες κοιτούν κατάματα την περιθωριοποίηση, την οργή και την κρατική καταστολή — αναδεικνύοντας μια κοινωνία σε διαρκή ένταση.
Η Γαλλία συχνά παρουσιάζεται στον παγκόσμιο χάρτη του κινηματογράφου ως η χώρα της αισθητικής, του ρομαντισμού και του πολιτισμικού πλούτου. Ωστόσο, ένας διαφορετικός κινηματογραφικός χάρτης ξεδιπλώνεται εδώ και δεκαετίες από την άλλη πλευρά του περιφερειακού δακτυλίου του Παρισιού — στα banlieues, τα περιβόητα προάστια της κοινωνικής εγκατάλειψης. Εδώ, η βία δεν είναι απλώς αφήγηση, αλλά βιωμένη εμπειρία. Οι γαλλικές ταινίες που εστιάζουν στην αστική οργή φωτίζουν τις πολιτικές και ταξικές ανισότητες με τρόπο σκληρό, ειλικρινή και βαθιά πολιτικό.
La Haine – 1995
Το 1995, ο Ματιέ Κασοβίτς τάραξε τα νερά του γαλλικού και διεθνούς σινεμά με “La Haine”. Σε ασπρόμαυρη φωτογραφία, η ταινία κατέγραψε 24 ώρες στην καθημερινότητα τριών νέων από τα υποβαθμισμένα προάστια, αποτυπώνοντας με χειρουργική ακρίβεια την αποξένωση, τον θυμό και την έλλειψη προοπτικής. Δεν ήταν τυχαίο: η ταινία ήρθε ως απάντηση σε περιστατικά αστυνομικής βίας, μιλώντας για μια κοινωνική πραγματικότητα που η επίσημη Γαλλία προτιμούσε να αγνοεί.
Η θρυλική πλέον φράση “jusqu’ici tout va bien…” (μέχρι εδώ όλα πάνε καλά…) λειτουργεί ως αλληγορία για μια κοινωνία που πέφτει, αλλά δεν έχει συνειδητοποιήσει ακόμα τη σύγκρουση με το έδαφος.
Les Misérables – 2019
Το 2019, ο Λατζ Λι, κάτοικος και αυτόπτης μάρτυρας των ταραχών του 2005, παρουσιάζει το “Les Misérables”, μια ωδή στην οργή που βράζει κάτω από την επιφάνεια. Η ταινία αποφεύγει τη ρομαντικοποίηση της βίας· αντίθετα, εστιάζει στη διαρκή ένταση μεταξύ των κατοίκων και των δυνάμεων καταστολής, που ενσαρκώνονται σε μια ομάδα αστυνομικών. Το ίδιο το όνομα της ταινίας — ένας συνειδητός παραλληλισμός με το κλασικό έργο του Ουγκό — υπενθυμίζει ότι οι “άθλιοι” της σύγχρονης Γαλλίας παραμένουν εγκλωβισμένοι στα ίδια κοινωνικά τείχη.
Athèna – 2022
Το 2022, ο Ρομέν Γαβρά συγκλονίζει με το “Athena”, μια ταινία που ξεκινά με ένα εμβληματικό μονοπλάνο ταραχής και βίας. Ο θάνατος ενός νεαρού μετανάστη από αστυνομικά πυρά γίνεται η θρυαλλίδα για μια πολιορκία σε επίπεδο εμφυλίου. Η ταινία φλερτάρει με την τραγωδία, τον μύθο και τον συμβολισμό — όμως στον πυρήνα της παραμένει πολιτική. Ο θεατής δεν καλείται να διαλέξει πλευρά, αλλά να κατανοήσει ότι η αποτυχία του κράτους να προστατεύσει ισότιμα όλους τους πολίτες του οδηγεί αναπόφευκτα σε κοινωνική αποσύνθεση.
Διαβάστε επίσης: Λιώσε στον καναπέ: 9 σειρές για να κολλήσεις αυτό το καλοκαίρι
