Πενήντα έξι χρόνια μετά τον θάνατο του, ο Τζακ Κέρουακ εξακολουθεί να περιπλανιέται στις συνειδήσεις όσων αρνούνται να βολευτούν. Δεν είναι πια μόνο ο “πατέρας της Μπιτ Γενιάς”. Είναι το φάντασμα του δρόμου, η σκιά κάθε ανήσυχου πνεύματος που αρνείται να συμβιβαστεί με τη στασιμότητα.

Ο Κέρουακ δεν έγραψε για να διδάξει. Έγραψε για να αναπνεύσει. Η “αυθόρμητη πρόζα” του δεν ήταν τεχνική, αλλά τρόπος ζωής, ένας αγώνας να προλάβει τη σκέψη πριν πεθάνει πάνω στη σελίδα. Όπως ένας μουσικός της τζαζ αυτοσχεδιάζει με την ψυχή και όχι με τις νότες, έτσι κι εκείνος έγραφε με ρυθμό, με ροή, με εκείνο το ανεξήγητο τρέμουλο της ελευθερίας.

Για τον Κέρουακ, ο δρόμος δεν ήταν διαφυγή, ήταν αποκάλυψη. Ένα άτυπο ευαγγέλιο που ξεδιπλωνόταν μέσα από το βουητό των ελαστικών και το μονότονο τραγούδι των σταθμών. Κάθε διαδρομή του ήταν ένα κεφάλαιο εσωτερικής περιπλάνησης, κάθε φίλος του ένας καθρέφτης των δικών του φόβων και ελπίδων.

“Όλα είναι ιερά”, έγραφε. Ακόμη και η βενζίνη που καίγεται. Ακόμη και το ποτήρι στο μπαρ που στάζει ουίσκι πάνω στο τραπέζι. Ο δρόμος ήταν η λειτουργία του, η συνεχής εξομολόγηση που δεν σταματούσε ποτέ.

Η ελευθερία όμως έχει βάρος. Ο Κέρουακ πλήρωσε το δικό του τίμημα με αλκοόλ, μοναξιά και σιωπή. Η δημοσιότητα που τον τύλιξε μετά το “On the Road” δεν τον απελευθέρωσε, αλλά τον φυλάκισε σε έναν ρόλο που δεν άντεχε. Ο άνθρωπος που τραγουδούσε την αλήθεια του δρόμου κατέληξε εγκλωβισμένος στο ίδιο του το θρύλο.

Κι όμως, μέσα από αυτή την πτώση, διασώζεται κάτι καθαρό. Ένας υπαρξιακός παλμός που λέει: ζήσε, όσο ακόμα κινείσαι. Ο Κέρουακ δεν έψαχνε τον προορισμό, έψαχνε τη στιγμή που το τοπίο αλλάζει και νιώθεις, έστω για λίγο, ότι είσαι αληθινά ζωντανός.

Αν σήμερα μπορούσαμε να τον συναντήσουμε, ίσως να μην έλεγε πολλά. Ίσως να καθόταν σ’ ένα παγκάκι, να κοιτούσε τα αυτοκίνητα να περνούν και να μουρμούριζε κάτι για το φως, για τη σκόνη, για το τίποτα που μας συνδέει όλους.

Το έργο του παραμένει ένας ύμνος στη διαρκή αναχώρηση – όχι μόνο γεωγραφική, αλλά υπαρξιακή. Σε μια εποχή όπου οι περισσότεροι ταξιδεύουμε μέσα σε οθόνες, ο Κέρουακ μας θυμίζει πως ο δρόμος υπάρχει ακόμη, αρκεί να έχεις το θάρρος να τον διαβείς χωρίς GPS, χωρίς σχέδιο, μόνο με τη λαχτάρα του άγνωστου.

Διαβάστε επίσης: Τζον Λε Καρέ: Ο άνθρωπος που έκανε την κατασκοπεία τέχνη