Ο Σαμ Πέκινπα υπήρξε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και επιδραστικές μορφές του αμερικανικού κινηματογράφου. Αντισυμβατικός, παθιασμένος και συχνά αυτοκαταστροφικός, έφερε στο σινεμά μια ωμή, βίαιη και ποιητική αισθητική που άλλαξε για πάντα το γουέστερν και τις ταινίες δράσης. Η φιλμογραφία του χαρακτηρίζεται από ιστορίες ανθρώπων στα όρια, σκληρούς άνδρες που παλεύουν με την αλλαγή, τη φθορά και την προδοσία.
Η αγάπη του για το γουέστερν και τη μυθολογία του παλιού αμερικανικού Νότου ήταν εμφανής σε όλο του το έργο. Αντί όμως να αναπαράγει τους κώδικες των κλασικών ταινιών του Χόλιγουντ, τους ανέτρεπε. Οι ήρωές του δεν ήταν λαμπεροί πιστολέρο, αλλά φθαρμένοι, βίαιοι άνδρες που προσπαθούσαν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που άλλαζε αμετάκλητα. Η βία στις ταινίες του δεν ήταν ωραιοποιημένη· αντίθετα, παρουσιαζόταν με μια σκληρότητα σχεδόν χορογραφημένη, γεμάτη αργές κινήσεις και απόκοσμη ένταση, δημιουργώντας μια μοναδική κινηματογραφική εμπειρία.
© Getty Images / Ideal Image
Το έργο του αψήφησε τα όρια της λογοκρισίας και προκάλεσε αντιδράσεις. Παρά τις συγκρούσεις του με τα στούντιο και τα προβλήματα με τον αλκοολισμό, κατάφερε να δημιουργήσει ταινίες που παραμένουν σημεία αναφοράς. Ήξερε να αποτυπώνει την τραγικότητα των ανθρώπων που ζουν στο περιθώριο, εκείνων που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με τους νέους κανόνες μιας κοινωνίας που προχωρά χωρίς αυτούς.
Η παρακαταθήκη του δεν περιορίζεται μόνο στη σκηνοθετική του δεξιοτεχνία. Επηρέασε γενιές κινηματογραφιστών, από τον Μάρτιν Σκορσέζε μέχρι τον Κουέντιν Ταραντίνο, και συνέβαλε στη διαμόρφωση μιας πιο ρεαλιστικής, βίαιης και συναισθηματικά φορτισμένης κινηματογραφικής αφήγησης. Το όνομά του παραμένει συνώνυμο του ανόθευτου, σκληρού σινεμά· ενός σινεμά που μιλάει για το τέλος των εποχών, το τίμημα της ελευθερίας και την αδυσώπητη πορεία του χρόνου.
Οι παρακάτω ταινίες ξεχωρίζουν ως αντιπροσωπευτικά δείγματα της τέχνης και της ιδιοσυγκρασίας του.
The Wild Bunch, 1969
Μια ομάδα γερασμένων παράνομων βλέπει τον κόσμο γύρω τους να αλλάζει και παλεύει για μια τελευταία, ένδοξη έξοδο. Η ταινία αυτή επαναπροσδιόρισε το γουέστερν και έθεσε νέα στάνταρ στην απεικόνιση της βίας.
Straw Dogs, 1971
Ένας φιλήσυχος μαθηματικός, που ζει σε ένα απομονωμένο χωριό στην Αγγλία, αναγκάζεται να ξεπεράσει τα όρια της αντοχής του όταν η βία εισβάλει στο σπίτι του. Μια αμφιλεγόμενη, ψυχολογικά φορτισμένη ταινία που εξερευνά τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης.
The Getaway, 1972
Ένας πρώην βαρυποινίτης προσπαθεί να ξεφύγει από το παρελθόν του, αλλά η ζωή του εγκλήματος τον τραβάει ξανά μέσα σε έναν κόσμο προδοσίας και καταδιώξεων. Πρωταγωνιστούν οι Στιβ ΜακΚουίν και Άλι ΜακΓκρό.
Pat Garrett & Billy the Kid, 1973
Μια θλιμμένη αποδόμηση του γουέστερν, όπου ο άλλοτε παράνομος Πατ Γκάρετ προσπαθεί να κυνηγήσει τον πρώην φίλο του, Μπίλι δε Κιντ. Με τη θρυλική μουσική του Μπομπ Ντίλαν, είναι ένα από τα πιο μελαγχολικά και προσωπικά έργα του Πέκινπα.
Bring Me the Head of Alfredo Garcia, 1974
Ένας άνδρας κυνηγά το κεφάλι ενός νεκρού για να εισπράξει την αμοιβή, αλλά το ταξίδι του μετατρέπεται σε μια βίαιη και υπαρξιακή οδύσσεια. Μια ταινία γεμάτη ωμό ρεαλισμό, απελπισία και ανατροπή των κλασικών αφηγηματικών συμβάσεων.
Major Dundee, 1965
Ένα πολεμικό δράμα που αφηγείται την ιστορία ενός σκληροτράχηλου αξιωματικού του αμερικανικού στρατού, ο οποίος ηγείται μιας ανομοιογενούς ομάδας στρατιωτών και πρώην φυλακισμένων σε μια αποστολή κατά των Απάτσι.
By Γιαννιώτη Ιωάννα
Διαβάστε επίσης: Karl Lagerfeld: Ένας μύθος που νίκησε τον χρόνο
