Στο μουσείο της Ferrari στη Μοντένα της Ιταλίας, την πόλη της γέννησης του, υπάρχει μια περιστρεφόμενη έκθεση των πολλών υπέροχων αυτοκινήτων που φέρουν το όνομα του, καθώς και δείγματα ένδοξων κινητήρων και τεχνικών σχεδίων που εξηγούσαν τη σύλληψη των μοντέλων που έμειναν στην ιστορία.
Επειδή όμως ο διάβολος κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες, μια από τις πιο διάσημες λεπτομέρειες αυτού του γοητευτικού διαβόλου, ήταν τα μαύρα γυαλιά ηλίου, τα οποία ήταν μέρος του αδιαμφισβήτητου στιλ του, αλλά και ένα πέπλο μυστηρίου γύρω από αυτή την πολύπλευρη προσωπικότητα.
© Hulton Archive / Getty Images / Ideal Image
Για εκείνον έχουν γραφτεί περισσότερα βιβλία απ’ ότι για οποιονδήποτε άλλο Ιταλό βιομήχανο (εκτός ίσως τον Gianni Agnelli, τον κληρονόμο της Fiat, που το 1966 θα πάρει τον έλεγχο της οικογενειακής επιχείρησης και τρία χρόνια αργότερα θ’ αγοράσει και τη Ferrari του Enzo).
O Enzo Ferrari γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1898 και ήταν ο δεύτερος γιος της Adalgisa και του Alfredo, ενός άνδρα που διηύθυνε μια μικρή επιχείρηση χυτηρίου, προμηθεύοντας τον Εθνικό Σιδηρόδρομο της Ιταλίας.
Ο Enzo παρακολούθησε τον πρώτο του αγώνα με μοτοσυκλέτες σε ηλικία 10 ετών, στις 6 Σεπτεμβρίου 1908. Ο θάνατος του πατέρα του όμως το 1916 και στη συνέχεια του αδελφού του Dino το ίδιο έτος, ήταν μια διπλή τραγωδία που τον επηρέασε βαθιά. Eίχε μια δραστήρια ζωή και ονειρευόταν να γίνει τραγουδιστής όπερας, αθλητικός δημοσιογράφος ή οδηγός αγώνων. Τελικά η ζωή του θα περιλάμβανε στοιχεία και των τριών.
Την δεκαετία του ’20 αγωνίστηκε με κάποια επιτυχία με την Alfa Romeo. Αν και ταλαντούχος, προτίμησε να σχηματίσει μια ομάδα τεχνικών και οδηγών για το αγωνιστικό τμήμα της Alfa Romeo και έτσι το 1929 δημιούργησε τη Scuderia Ferrari.
Την περίοδο εκείνη ο Enzo θα υιοθετούσε το «Cavallino Rampante» ως σύμβολο της εταιρείας του (Το γνωστό και μη εξαιρετέο άλογο της Ferrari). Η φήμη που υπάρχει πίσω από αυτό το σύμβολο, είναι πως του το χάρισαν οι γονείς του τέως Ιταλού πιλότου Francesco Baracca (συνοδοιπόρου του αδελφού του Enzo), στην οποία ο ίδιος πρόσθεσε το λαμπερό κίτρινο φόντο, ως αναφορά στην πόλη της Μοντένα.
Στους αγώνες Grand Prix της δεκαετία του ’30, η επιθετική Alfa Romeo βρέθηκε ενάντια στην τεχνολογική δύναμη των γερμανικών ομάδων Auto Union και Mercedes. Η Scuderia Ferrari διαλύθηκε το 1937,και ο Enzo εγκατέλειψε την Alpha Romeo, έχοντας συνάψει τη συμφωνία να μη σχεδιάσει και να μη τρέξει σε κανέναν αγώνα με το όνομα της ομάδας του επί τέσσερα χρόνια.
Έχοντας υπογράψει το δεσμευτικό σχετικά με τη χρήση του ονόματος του συμβόλαιο με την Alpha Romeo, δημιουργεί μια νέα εταιρεία, την οποία ονομάζει Auto-Avio Costruzioni S.p.A. η οποία αναλάμβανε να προμηθεύει διάφορους πελάτες με ανταλλακτικά. Αποφασίζει να λάβει μέρος σε έναν από τους πιο σημαντικούς αγώνες της Ιταλίας, το Mille Miglia του 1940, με δύο μικρά αγωνιστικά αυτοκίνητα δικής του κατασκευής, στα οποία δίνει το όνομα AAC 815s. Επιλέγει για οδηγούς τον Alberto Ascari και τον Lothario Rangoni. Παρά το αναγκαστικό βάπτισμά τους, τα δύο αυτά μικρά σπορ αυτοκίνητα ήταν, στην πραγματικότητα, οι πρώτες Ferrari.
Το πρώτο του αυτοκίνητο παρουσιάστηκε το 1940, ενώ η νεοσύστατη εταιρεία του εξαναγκάστηκε να κατασκευάζει πυρομαχικά για τον Μουσολίνι.
Η Ferrari, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, εγκαινιάστηκε τον Μάρτιο του 1947. Στις 25 Μαΐου εκείνου του έτους, ο Franco Cortese κέρδισε τον πρώτο αγώνα στο Caracalla – Roma και κάπως έτσι ξεκίνησε ο θρύλος της Ferrari.
Η Ferrari έχει σχεδόν την ίδια ηλικία με το σύγχρονο πρωτάθλημα της Formula 1 (το οποίο ξεκίνησε το 1950), και η εταιρία έγινε σύντομα συνώνυμο του. Η Ferrari είναι η μόνη ομάδα που συμμετείχε σχεδόν κάθε F1 αγώνα από τότε, ενώ η πρώτη νίκη για την ανανεωμένη Scuderia ήρθε το 1951 στο Silverstone. Τη νίκη πήρε ο Αργεντινός José Froilán González με μια Ferrari 375 και μετά την μεγαλειώδη σε εκείνο τον αγώνα ήττα της Alfa Romeo, ο Enzo είπε: «σκότωσα τη μητέρα μου».
Μεταξύ των άλλων, ο Enzo έγινε γνωστός για τις φιλοσοφικές του διακηρύξεις: «Είμαι ένας ταραχοποιός των ανδρών» και « Η αγαπημένη μου Ferrari; Αυτή που δεν έχει ακόμη κατασκευαστεί» και «Δίνω στους συνεργάτες μου πλήρη εμπιστοσύνη. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δω αν το αξίζουν»
© Bernard Cahier / Getty Images / Ideal Image
Παράλληλα, ο Enzo συνειδητοποίησε ότι η κατασκευή αυτοκινήτων ήταν ένας καλός τρόπος χρηματοδότησης των ολοένα και πιο δαπανηρών αγώνων του. Παρά τη φορολογικά ρεαλιστική του στάση βέβαια, η εταιρεία θα συνεχίσει να παράγει πολλά από τα πιο εξωφρενικά αυτοκίνητα στην ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Εκτός από το γεγονός ότι οι δημόσιες σχέσεις ήταν στο αίμα του, ο Enzo ήταν επίσης ένας γεννημένος πωλητής. «Εάν σας αρέσει αυτό το αυτοκίνητο, θα το κατασκευάσουμε. Αν δεν σας αρέσει, δεν θα το κάνουμε», έλεγε στους υποψήφιους πελάτες.
Ένας από τους στενότερους συνεργάτες του, ο Luigi Chinetti – ο οποίος κέρδισε το 1949 τις πρώτες νίκες της Ferrari κατά τη διάρκεια του 24ώρου αγώνα αντοχής Le Mans – θα ήταν επίσης ο άνθρωπος που έδωσε την ευκαιρία στον Enzo να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της αγοράς της Βόρειας Αμερικής.
Tον Απρίλιο του 1954 η Ferrari άνοιξε μια αντιπροσωπεία στη West 55th street στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης και οι «καλύτεροι» του Χόλιγουντ έσπευσαν να γνωρίσουν τον νεοφερμένο Ιταλό. Ο James Coburn, ο Steve McQueen, ο Clint Eastwood, ο Miles Davis και πολλοί άλλοι σύντομα υπέκυψαν στην ισχυρή γοητεία του.
Με τους απογόνους βασιλικών οικογενειών να αγοράζουν τα αυτοκίνητα του και την νέα ελίτ από playboys (όπως ο Gianni Agnelli, ο Gunter Sachs και ο οδηγός αγώνων Porfirio Rubirosa) να είναι όλοι αφοσιωμένοι οπαδοί της Ferrari, ο Enzo ήταν πολύ χαρούμενος.
Μέσα σε όλα αυτά ωστόσο, ο ίδιος δεν ξεχνούσε ποτέ τη μεγάλη του αγάπη. Για εκείνον, μόνο ένας αγώνας ταχύτητας ήταν πραγματικά σημαντικός. «Είναι μια μεγάλη μανία για την οποία κάποιος πρέπει χωρίς δισταγμό να θυσιάσει τα πάντα»
Ο Enzo είχε παντρευτεί νέος, με τη Laura Garello, αλλά οι δυο τους αποξενώθηκαν μετά από μια από τις πολλές καθοριστικές στιγμές της συναισθηματικά υπερσυμπιεσμένης ζωής του. Αυτή τη φορά ήταν ο θάνατος του αγαπημένου του γιου Dino από μυϊκή δυστροφία σε ηλικία μόλις 24 ετών, το 1956.
«Όταν ένας άντρας λέει σε μια γυναίκα ότι την αγαπά, σημαίνει μόνο ότι την επιθυμεί. Η μόνη καθολική αγάπη σε αυτόν τον κόσμο είναι αυτή ενός πατέρα για το γιο του».
Ο Enzo διατηρούσε ακόμη μία οικογένεια, με την ερωμένη του Lina Lardi και τον γιο τους Piero, ο οποίος γεννήθηκε το 1945. Μόνο όμως μετά το θάνατο της Laura το 1978, ο Piero έλαβε το όνομα του πατέρα του. Σήμερα κατέχει το 10% της εταιρείας και εξακολουθεί να συμμετέχει ενεργά. Το 2015, όταν η Ferrari εισήλθε στο Χρηματιστήριο, ο Piero έγινε δισεκατομμυριούχος.
«Το μόνο ενδιαφέρον του Ferrari ήταν να κερδίζει. Δεν τον ένοιαζε πραγματικά για τους οδηγούς του», είπε ο Niki Lauda, δύο φορές παγκόσμιος πρωταθλητής της Formula 1 για λογαριασμό της Ferrari.
«Του άρεσε ο Gilles Villeneuvev γιατί ήταν τρελός και του άρεσα επειδή του έλεγα την αλήθεια. Ήταν φιλικός μαζί μου, με δέχτηκε πίσω όταν απλά χτύπησα την πόρτα του μετά το ατύχημα μου» (ο Lauda σχεδόν σκοτώθηκε σχεδόν κατά τη διάρκεια του γερμανικού Grand Prix του 1976).
«Ήταν ένας πολύ εγωκεντρικός άνθρωπος, επικεντρωμένος απολύτως στα αυτοκίνητα του, στις ιδέες του και στο να είναι επιτυχημένος με ένα βάρβαρο τρόπο. Τελικά όμως ήταν Ιταλός και είχε καρδιά.»
Το τέλος του Enzo ήρθε στις 14 Αυγούστου 1988. Έναν μήνα μετά το θάνατο του Enzo, η Scuderia Ferrari σημείωσε νίκη στο 1 και στο 2 στην ιταλική GP της Monza. Ήταν ο μόνος αγώνας που οι οδηγοί της McLaren δεν κέρδισαν εκείνο το έτος.
Ο Marco Piccinini, πρώην επικεφαλής της ομάδας Ferrari F1 (1977-1988), είπε γι’αυτόν: «Ναι μεν το όνομα του έγινε διάσημο σε όλο τον κόσμο, όμως σαν άνθρωπος ήταν ταπεινός και αντιμετώπιζε με χιούμορ τη ζωή. Αυτό που έπαιρνε πολύ σοβαρά ήταν το εργοστάσιο, το έργο και τους ανθρώπους που δούλευαν γι ‘αυτόν. Ο Enzo Ferrari δεν χρειαζόταν να παριστάνει κάποιον που δεν ήταν. Δεν χρειάζεται να ποζάρεις σαν Ferrari όταν είσαι Ferrari»
Διαβάστε επίσης: Αριστοτέλης Ωνάσης: Το απόλυτο ανδρικό είδωλο του στυλ